Aðgerðaráætlun Undralands 2023-2024

Inngangur:

Frístundaheimilið Undraland heyrir undir frístundamiðstöðina Tjörnina sem þjónustar Vesturbæ, Miðborg og Hlíðar. Tjörnin heyrir undir skóla- og frístundasvið Reykjavíkur.

Undraland þjónustar börn í 1. og 2. bekk í Grandaskóla og er staðsett í og við skólann.

Forstöðumaður er James Weston og aðstoðarforstöðumaður er Daniel Diaz Garcia (Rósa Maggý Gunnarsdóttir er í fæðingarorlofi). Starfsmenn eru 14 með fjölbreytta menntun og reynslu sem er til þess fallin að auðga og efla starfið með börnunum.

Hlutverk og gildi Tjarnarinnar:

Frístundamiðstöðin Tjörnin hefur einsett sér að vera framsækið forystuafl í skóla- og frístundastarfi. Rík áhersla er lögð á að börnum og unglingum í hverfinu standi til boða frístundastarf sem hefur uppeldis- og menntunargildi og tekur mið af aldri þeirra og þroska og til þess að ná því vinnum við með virka þátttöku, reynslunám, lýðræði og mannréttindi. Við hugum einnig sérstaklega að því að virkja einstaklinga sem þurfa sérstaka hvatningu og stuðning vegna fötlunar eða félagslegrar stöðu. Starf á vegum frístundamiðstöðva er í eðli sínu forvarnarstarf þar sem unnið er með viðhorf og atferli barna og unglinga í átt til heilbrigðs lífsstíls og virkni í samfélaginu. Við höfum sett okkur ákveðin gildi sem leggja grunn að öllu starfi á okkar vegum, en þau eru:

Framsækni – gott getur alltaf orðið betra!

Umhyggja –  okkur er ekki sama!

Fjölbreytileiki –  með opnum hug opnast dyr!

Um aðgerðaráætlunina:

Aðgerðaráætlun þessi er unnin sem liður í starfsætlun Tjarnarinnar, en starfsáætlanir frístundamiðstöðva skóla- og frístundasviðs eru unnar út frá Menntastefnu Reykjavíkurborgar og Stefnu um frístundaþjónustu í Reykjavík til 2025. Einnig er tekið mið af lögum og reglugerðum, upplýsingum um þátttöku í starfinu, niðurstöðum kannana um starfið og rannsóknum á stöðu barna og unglinga í hverfinu. Starfsáætlunin tekur gildi 1. september 2022 og gildir til 31. ágúst 2023. Starfsáætlun Tjarnarinnar í heild sinni má nálgast á heimasíðu Tjarnarinnar www.tjornin.is, en þar má finna nánari upplýsingar um markmið og leiðir í starfinu.

Aðgerðaráætlun hverrar starfseiningar er sett upp í svipuðu formi og skóladagatal til að foreldrar og forráðamenn geti fylgst með dagskránni hverju sinni, en vakin er athygli á því að aðgerðaráætlunin er lifandi skjal sem getur tekið breytingum yfir starfsárið.

Hér aftast munum við lista upp helstu verkefnin og viðburðina sem eru í hverjum mánuði starfsársins fyrir sig. Þess ber að gæta að þessi listi er ekki tæmandi eða bindandi, enda er starfið okkar lifandi vettvangur sem tekur mið af þörfum þess barna- og starfsmannahóps sem hjá okkur er. Hann á þó að gefa góða mynd af því hvernig við vinnum og hvernig við setjum framangreind markmið og áhersluþætti í framkvæmd í raunverulegum verkefnum.

Ávallt er boðið upp á útiveru, hreyfingu og frjálsan leik í bland við fjölbreyttar smiðjur, klúbba og þematengd verkefni. Með þessu móti náum við góðu jafnvægi á milli þess að leyfa börnunum að njóta sín með félögum sínum og sinna sínum hugðarefnum þegar formlegri dagskrá skólans sleppir og  að fá útrás fyrir hreyfiþörf sína, náttúrulega forvitni og skapandi hugsun þannig að þau fái sem mest út úr veru sinni í frístundaheimilinu. Áhersla er lögð á það að styðja við lestrarnám barnanna með óformlegum hætti, svo sem með því að hafa gott aðgengi að bókum í frístundaheimilinu og með því að hafa ritmálið sýnilegt í umhverfinu, m.a. með því að merkja helstu hluti og rými í starfinu með bæði orðmynd og mynd. Þetta hjálpar einnig til við að styðja við og ýta undir markvisst íslenskunám hjá börnum sem ekki eru með íslensku að móðurmáli. Við erum einnig dugleg að nýta okkur bókasöfnin í hverfinu og erum í góðu samstarfi við skólabókasafnið og nýtum okkur verkfæri frístundalæsis.

Nálgun við gerð aðgerðaráætlunar:

Við gerð þessarar aðgerðaráætlunar var leitast við að hafa víðtækt samráð við sem flesta hagsmunaaðila til þess að geta sem best mætt þörfum þeirra og óskum um þjónustu. Meðal annars var leitað eftir hugmyndum barnanna um það hvernig þau vilja sjá starfið. Einnig var leitað til foreldra og þeir hvattir til að koma tillögum um verkefni eða betrumbætur  á starfinu til forstöðumanna sem gætu nýst í þessari vinnu. Tölvupóstur var sendur til allra foreldra auk þess sem frétta fór inn á Facebook síðu foreldra  þar sem gefinn var hlekkur á Google.Docs. skjal þar sem allir gátu vistað inn tillögur. Gafst þetta vel og margir foreldrar brugðust vel við ákallinu.

Síðast en ekki síst voru starfsmenn virkir í vinnunni og koma með ýmsar góðar tillögur að verkefnum þar sem við náum að koma framangreindum markmiðum og áherslum í aldursviðeigandi og áhugahvetjandi verkefni fyrir krakkana.

Menntastefnan:

Við störfum í anda menntastefnu Reykjavíkurborgar en meginmarkmið hennar er að öll börn vaxi, dafni og uni sér saman í lýðræðislegu samfélagi sem einkennist af mannréttindum og virðingu fyrir fjölbreytileika mannlífs. Grundvallarþættir stefnunnar eru fimm, sjá nánar hér að neðan:

1. Félagsfærni:

Með félagsfærni er átt við hæfnina til að eiga árangursrík samskipti við aðra og viljann til hafa jákvæð áhrif á umhverfi sitt og samfélag Starfið í frístundaheimilunum er í eðli sínu þjálfun í eflingu félagsfærni og markvisst er unnið með félagsfærni í gegnum félagsfærnileiki, samvinnuverkefni og vináttuþjálfun, ásamt því sem börnunum er leiðbeint um samskipti í leik og við lausn ágreinings. Við veitum börnum fjölbreyttan vettvang til þess að tjá skoðanir sínar, leggjum áherslu á að þau þjálfist í að tjá skoðanir sínar, læti að hlusta á skoðanir annarra og virða þær. Börnum er leiðbeint um hvernig leysa má friðsamlega úr ágreiningsmálum og þeim veitt leiðsögn í samskiptum, samvinnu og samkennd og þeim veitt tækifæri til að sýna hug sinn í verki og koma skoðunum sínum á framfæri í fjölbreyttu, lýðræðislegu samstarfi.

2. Sjálfsmynd:

Sterk sjálfsmynd barna og trú á eigin getu er einhver besti grunnur sem hægt er að veita barni út í lífið.

Sjálfsefling felur í sér að barnið öðlist trú á eigin getu og að það læri að þekkja styrkleika sína og veikleika. Við leggjum áherslu á að kenna börnunum sjálfsaga og að efla með sér þrautseigju og seiglu. Skýr og sterk sjálfsmynd hjálpar barninu að taka sjálfstæðar, ábyrgar ákvarðanir, takast á við mótlæti, læra að leysa ágreining friðsamlega og lifa í sátt við aðra. Sjálfsstjórn og samskiptahæfni eru nátengd og hafa áhrif á sjálfstraust barna, líðan, námsárangur og almennt árangur í lífinu. Við leggjum á það  ríka áherslu að efla börnin og styðja í því að verða sterkir, sjálfbjarga einstaklingar, en það gerum við m.a. með því að þjálfa þau í því að taka sjálfstæðar ákvarðanir, að ögra þeim og kenna þeim að standa með sjálfum sér, að hjálpa þeim að þekkja sig sjálf og tilfinningar sínar, hjálpa þeim að átta sig á hvað þau vilja og opna hug þeirra fyrir hugmyndum og fólki. Við veitum þeim jákvæða hvatningu til að koma eigin hugmyndum í framkvæmd, en einnig hjálpum við þeim að bjarga sér í hversdeginum, svo sem með því að hjálpa þeim að læra á nærumhverfi sitt, læra á klukku og að passa tímann sinn, læra að gera sér einfaldan mat svo þau eigi auðveldara með að sjá um sig sjálf þegar þau eru vaxin upp úr frístundaheimilinu o.s.frv.

3. Læsi:

Með læsi er átt við þá hæfni að geta lesið, skilið, túlkað og unnið á gagnrýninn hátt með ritað mál, orð, tölur, myndir og tákn. Í víðtækri merkingu vísar hugtakið einnig til læsis á ólíka miðla, umhverfi, hegðun og aðstæður. Læsi er í eðli sínu félagslegt fyrirbæri og hefst með máluppeldi barna við fæðingu. Við vinnum með að efla þekking og skilningur barna á samfélagi sínu og umhverfi, eflum með þeim miðlalæsi, menningarlæsi og svo almennt ritmálslæsi með fjölbreyttum verkefnum, svo dæmi séu tekin um hvernig unnið er með læsi í frístundaheimilunum okkar en góð læsisfærni á íslensku er lykill að þekkingaröflun og skilningi á umhverfi og samfélagi.

4. Sköpun:

Í frístundaheimilunum er lögð rík áhersla að vinna sköpun og skapandi viðfangsefnum og því bjóðum við ávallt upp á fjölbreytt úrval af viðfangsefnum sem stuðla að sköpun og skapandi hugsun. Fjölbreytni er í skapandi viðfangsefnum, þeim er gert jafn hátt undir höfði og öðrum verkefnum og áhersla er á að börnin hafi gott aðgengi að skapandi efnivið þar sem þau hafa val um að vinna eftir fjölbreyttum leiðum. Auk þess tökum við þátt í listviðburðum eins og barnamenningarhátíð og heimsækjum reglulega söfn og aðrar menningarstofnanir. Við erum dugleg við að nota opinn efnivið og flétta tækninni inn í starfið okkar þannig að krökkum gefist færi á að fá sem flesta snertifleti við verk-, tækni- og listnám. Við leggjum áherslu á skapandi verkefni, hvort sem er í stuttum smiðjum eða lengri klúbbum og reynum að flétta saman skapandi vinnu og verklegri vinnu þar sem börnin þjálfast í meðferð áhalda, s.s. með skartgripagerð, tálgun, ljósmyndum o.s.frv.

5. Heilbrigði:

Undir heilbrigði falla meðal annars lífs- og neysluvenjur, líkamleg færni, kynheilbrigði og andleg og félagsleg vellíðan. Í hnotskurn má segja að sá einstaklingur sé heilbrigður sem hefur tileinkað sér heilbrigðan lífsstíl og öðlast hæfni til að standa vörð um eigið heilbrigði. Vellíðan barns í daglegu lífi leggur grunninn að virkri þátttöku, aukinni færni og árangri í skóla- og frístundastarfi. Unnið er að því að skapa umræður um heilbrigði í víðum skilningi, t.d. vellíðan, margbreytileika, svefn og hollar lífs- og matarvenjur. Við störfum eftir gátlista skóla- og frístundasviðs um heilsueflandi frístundastarf og styðjum þannig að heildrænt heilbrigði barnanna og hjálpum þeim að leggja góðan grunn að heilbrigðum lífsstíl.

Leiðarljósin okkar:

Tvö leiðarljós vísa okkur veginn við að ná markmiðum menntastefnunnar. Hið fyrra er „barnið sem virkur þátttakandi“ og hið síðara er „fagmennska og samstarf í öndvegi“.

• Barnið sem virkur þátttakandi:

Uppeldi og menntun barna og unglinga er samfélagslegt verkefni og á sér stað bæði með formlegum og óformlegum hætti. Í skóla- og frístundastarfi er virkni barna og lýðræðisleg þátttaka í leik og starfi mikilvægt leiðarljós. Veita þarf börnum viðeigandi stuðning og byggja á styrkleikum þeirra og bakgrunni svo að þau geti haft áhrif á nám sitt, líðan og umhverfi. Menntastefnan byggir á grunnstefjum barnasáttmálans um að menntun barns skuli beinast að því að rækta persónuleika, hæfileika og andlega og líkamlega getu þess til þess að búa það undir að lifa ábyrgu lífi í frjálsu samfélagi í anda skilnings, friðar, gagnkvæmrar virðingar, mannréttinda og vinsemdar. Menntastefnan myndar umgjörð um menntun sem byggir á farsælu skóla- og frístundastarfi í borginni en tekur um leið framtíðinni opnum örmum og veitir nýrri tækni, þekkingu, hugmyndum og fjölbreytileika farveg. Við vinnum út frá hugmyndafræðinni um virkt barnalýðræði þar sem við leitum fjölbreyttra leiða til að fá fram sjónarmið og raddir barnanna og notum við til þess fjölbreyttar leiðir. Eitt af því sem við gerum er að hafa hugmyndakassa / iPad þar sem þau geta sett hugmyndir og tillögur til starfsmanna hvenær sem þeim dettur í hug og úr þeim er unnið með því að hafa lýðræðislegar kosningar fyrir öll börn.

Fagmennska og samstarf í öndvegi:

Í frístundaheimilinu Undralandi starfar framsækið starfsfólk sem rýnir eigin starfsaðferðir, tileinkar sér nýja starfshætti og vinnur saman að sameiginlegum markmiðum. Hlutverk starfsfólks er að koma til móts við þarfir barnans og stuðla að alhliða þroska þeirra ásamt því að búa þau undir virka þátttöku í fjölmenningar- og fjölþjóðlegu lýðræðissamfélagi. Í þessu samhengi skiptir miklu að virkja áhuga og ástríðu allra barna en það hefur bein áhrif á árangur þeirra. Til þess að það takist þarf að styðja faglegt frumkvæði starfsfólks, veita því rík tækifæri til starfsþróunar og markvissa ráðgjöf og handleiðslu í starfi. Starfsfólkið setur metnað sinn í það að húsnæði og aðstaða veiti fullnægjandi umgjörð um starfið og að starfið stuðli að heilbrigði, þroska og vellíðan barna og starfsmanna.

Foreldrasamstarf:

Fjölskyldur barna í frístundaheimilinu eru mikilvægir samstarfsaðilar okkar og leggjum við mikla áherslu á að eigi eiga í góðu við þá, tökum vel í ábendingar, hvetjum til samstarfs og finnum leiðir sem taka mið af ólíkum þörfum, menningu og reynslu barna og foreldra. Í því skyni að eiga í góðu samstarfi við foreldra leggjum við áherslu á gott upplýsingaflæði, við erum með virkar Facebooksíður sem veita góða innsýn inn í daglegt starf okkar, við erum með foreldraviðburði og opin hús að lágmarki einu sinni á önn, við bjóðum upp á einstaklingsmiðuð foreldraviðtöl að hausti og að vori (nóvember og mars) og nýjum foreldrum í frístundaheimilinu er boðið á kynningu í september. Auk þess hafa foreldrar greiðan aðgang að stjórnendum frístundaheimilisins á morgnana svo dæmi séu tekin um þær fjölbreyttu leiðir sem við notumst við til að eiga í góðum foreldrasamskiptum.

Aðgerðaráætlun Undralands starfsárið 2022-2023:

Ágúst

Fyrstu kynni við börn og foreldra og kynning á starfinu

Fyrstu tvær vikurnar þarf að leggja áherslu á gott upplýsingaflæði til foreldra, einkum og sér í lagi foreldra barna sem eru að byrja í Undralandi. Hefðbundin dagskrá og áhersluþættir í starfinu eiga að liggja fyrir. Þá er ekki síður mikilvægt að starfsmenn Undralands gefi sér tíma til að staldra aðeins við og spjalla við foreldra sem eru að sækja börnin sín, svo góð kynni myndist.

Það verður lögð áhersla á að þau börn sem voru áður í Undralandi séu ánægð með að vera komin aftur.

Helstu dagsetningar

Agúst

• Síðasti dagur í sumarfrístund 18.08.
• Starfsdagur frístundaheimila Tjarnarinnar 21. 08.
• Skólasetning 22.08. – lokað í Undralandi
• Vetrarfrístund hefst 23. 08. fyrir börn sem hafa fengið pláss.
• Ráðning nýrra starfsmanna.
• Valkerfið sett af stað – teknar myndir af börnunum.
• Tekið á móti börnum og þeim kynnt starfið og starfsfólkið í Undralandi, farið í gildin okkar.

September

• Heilsuvika 18.-22.09. – fyrsta sameiginlega þemavika frístundaheimila Tjarnarinnar
• 29. Starfsdagur í Grandaskóla. Heill dagur í Undralandi

Október

• Vísinda- og tilraunavika -16.10. -20. önnur sameiginlega þemavika frístundaheimila Tjarnarinnar
• Haustleyfi grunnskólanna 26.-30.10. Lokað í frístundaheimilinu
• Sameiginlegur fræðsludagur starfsmanna frístundaheimila Tjarnarinnar 21.10.
  • Barnavernd og jafnréttisskólinn.
• Fjölskylduviðburður í Haustleyfi í boði Tjarnarinnar
• Bjóða foreldrum að bóka foreldraviðtöl í nóv.
• Hrekkjavaka 31.10.
• 13. október: foreldraviðtöl í Grandaskóla. Heill dagur í Undralandi.

Nóvember

• Foreldraviðtöl fyrir þá sem það kjósa fyrstu tvær vikur í nóv.
• Barnaréttindavika 13.-17.11 – þriðja sameiginlega þemavika frístundaheimila Tjarnarinnar í tilefni afmælis sáttmála Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins
• 22. nóvember: Starfsdagur í Grandaskóla. Heill dagur í Undralandi.

Desember

• Jólamarkaður fjölskyldunnar 7.12. – fjórða sameiginlega þemavika frístundaheimila Tjarnarinnar í samstarfi við SOS barnaþorp. Allur ágóði rennur óskiptur til SOS . Haldinn í Tjörninni fyrir frístundaheimili í Vesturbær og í Spennistöðinni fyrir frístundaheimilin í og Miðborg og Hlíðum
• Heilir dagar -27.-29. des.

Janúar

• Fjölmenningarvika 15.-19.01. – fimmta sameiginlega þemavika frístundaheimila
• 2. janúar: Starfsdagur í Grandaskól. Heill dagur í Undralandi.

Febrúar

• Miðlalæsisvika 12.-16.02. – sjötta sameiginlega þemavika frístundaheimila
• Öskudagur 14.
• Vetrarleyfi grunnskólanna 19.-20.2. Lokað í frístundaheimilinu
• Fjölskylduviðburður í vetrarleyfi í boði Tjarnarinnar fim. 19.2. Barnastarf sér um það
• Skráning hefst fyrir næsta skólaár
• Starfsþróunarsamtöl hefjast
• Bjóða foreldrum að bóka foreldraviðtöl í mars
• 7. febrúar: Foreldraviðtöl í Grandaskóla. Heill dagur í Undralandi.

Mars

• 25.-27. mars: Starfsdagar í Grandaskóla. Heill dagur í Undralandi.
• Umhverfisvika 27.-31.03. – sjötta sameiginlega þemavika frístundaheimila með áherslu á heimsmarkmið SÞ og loftslagsvandann

Apríl

• Barnamenningarvika 22.-26.04. – sjöunda sameiginlega þemavika frístundaheimila
• Heill dagur – 2. apríl
• Barnamenningarhátíð 22.-28.04.
• Páskafrí 06.-10.04. Lokað í Undralandi.
• 2: Starfsdagur í Grandaskóla. Heill dagur í Undralandi.
• Sumardagurinn fyrsti 25.04. Lokað í Undralandi.
• Kynning á sumarstarfi hefst
• Skráning í sumarstarf hefst

Maí

• Margbreytileikavika 21.-24. maí
• Regnbogahlaup á Ægissíðu mið. 24.05.
• Uppstigningardagur 9. maí
• Annar í hvítasunnu 20. maí

Júní

• Skólaslit 06.06.
• Starfsdagur barnastarfs 07.05.
• Sumarstarf hefst 10.06

Júlí

• Lokað á öllum stöðum -30. júlí.

Í Starfsskrá frístundamiðstöðva kemur fram að það er hlutverk frístundaheimila að efla og styrkja heilsu og velferð barna, hlúa að verndandi þáttum og lágmarka áhrif áhættuþátta í umhverfinu. Áhersla er lögð á að að vinna með sjálfsmynd, umhyggju, félagsfærni, virkni og þátttöku. Í forvarnar- og lýðheilsustefnu Reykjavíkurborgar og Viðmiðum og vísbendingum fyrir innra og ytra mat á gæðum frístundastarfs er einnig lögð áhersla á að börn á aldrinum 6-9 ára upplifi öryggi og stuðning sem gerir þeim kleift að tileinka sér heilbrigða og uppbyggilega lífshætti. Markviss heilsueflandi vinna styður við þessar áherslur.

Gátlisti fyrir 2021-2022: í vinnslu.

Verkefnið Vinsamlegt samfélag varð til við sameiningu leikskóla, grunnskóla og frístundastarfs í eitt svið; skóla- og frístundasvið Reykjavíkurborgar. Með vinsamlegu samfélagi er átt við samfélag þar sem framkoma allra einkennist af virðingu, samkennd og ábyrgð. Þar er einelti ekki liðið en þegar þörf krefur er tekið skipulega á því í samræmi við eineltisáætlun skólans/frístundamiðstöðvarinnar og stefnu borgarinnar.

Meira um vinalegt samfélag hér: https://reykjavik.is/vinsamlegt-samfelag

Þrír starfsstaðir; leikskólinn Gullborg, Grandaskóli og frístundaheimilið Undraland, tóku þátt í tilraunaverkefni til að miðla þekkingu um og ræða ofbeldi og afleiðingar þess á opinskáan hátt og mótuðu þeir stuðningsefni fyrir starfsfólk á öðrum starfsstöðum. Opinskátt um ofbeldi er að auka þekkingu barna á ofbeldi og gera þau fær um að ræða það opinskátt og taka afstöðu gegn því.

Skoðið meira um verkefnið hér: https://reykjavik.is/opinskatt-um-ofbeldi

Eineltisáætlun Tjarnarinnar